In discussies over privacy merk ik vaak dat mensen het over verschillende dingen hebben. Van het woord ‘bank’ is vaak uit de context wel duidelijk of het om een financiële instelling of om een zitmeubel gaat, maar bij ‘privacy’ lopen de concepten een beetje door elkaar heen.

Er zijn naar mijn idee twee vormen van privacy: mens-mens-privacy en mens-bedrijf-privacy. Waar ‘bedrijf’ staat kan ook ‘instantie’ staan of iets anders dat op een onpersoonlijk rechtspersoon duidt. In beide vormen is het volgens mij belangrijk om privacy te hebben, en de reden ervoor brengt ze uiteindelijk weer bij elkaar tot één begrip van privacy.

De meest begrijpelijke vorm van privacy is denk ik de mens-mens-privacy. Persoonlijk ben ik liever alleen als ik naar het toilet ga. Sommige dingen vertel je wel aan je moeder maar niet aan collega’s en andere dingen juist niet aan je moeder maar wel aan je collega’s.

Privacy gaat over relaties, over hoe ik mij verhoud tot collega’s en mijn moeder. Het is gezond om dingen achter te houden voor bepaalde mensen, niet omdat het echt geheim is, maar gewoon omdat de omgang prettiger is zonder die informatie. Ze doen het zelf ook naar mij toe.

De andere vorm, mens-bedrijf-privacy, gaat over data. Als ik een vriend vertel over mijn weekend is dat een verhaal, als mijn telefoon verbinding maakt met de wifi van de Albert Heijn is dat een data-punt. In deze vorm van privacy gaat het nog steeds om een relatie, namelijk die van mij tegenover de instantie die mijn data interpreteert, maar de relatie is uit balans.

Bedrijven en instanties hebben veel data, en kunnen daarmee komen tot voor hen nuttige inzichten over mij. Die inzichten geven de relatie vorm die ze met mij willen hebben, maar zelf heb ik niet zo’n concreet beeld van hen. In veel gevallen weet ik niet eens wie mijn data interpreteert en met welk doel.

Ook vergeten instanties dingen niet snel meer. Dankzij regelgeving horen ze gegevens periodiek te verwijderen, gelukkig, maar als ze niet op de knop drukken hebben ze nog altijd een even scherp beeld van mij als dat ze hadden toen ze de data vergaarden. Een anekdote van een bekende in de kroeg zakt na een paar maanden wel weg.

Het belang van de mens-mens-vorm van privacy wordt ook onderschat, denk ik. Voor beide moet aandacht zijn. In beide vormen gaat het om de noodzaak om zelf controle te houden over de relaties die anderen met je op proberen te bouwen.

I read an interesting column about this a few weeks ago. It is in Dutch and behind a minor paywall, so let me know if you are having trouble with it.

The main point of it is that we need privacy to keep our state and democracy running. It is not only to protect the private, but the public too. It is also about the consequences of using data: what happens if wrong interpretations of incomplete data are used to make large decisions on people’s individual lives?

Another good insight: it might have the wrong name. ‘Privacy’ reminds us of a sunny beach in France, where one can lie naked without being seen. It feels like a luxury product. In that way, we frame it wrong.

Goed stuk van Maxim Februari in NRC: Gruwelijk misverstand: ‘privacy’ is het punt niet.

Als je het land gaat besturen met data, en dat zal in deze nieuwe coronasituatie versneld gaan gebeuren, moet je goed bedenken wat dat betekent voor de fundamentele beginselen van de rechtsstaat. Voor het legaliteitsbeginsel, de toegang tot de rechter, de betrouwbaarheid van de overheid en het recht op gelijke behandeling. ‘Privacy’, met zijn associatie van een luxe privéleventje, beschrijft dat terrein in de verste verte niet.

Met name dat punt dat 'privacy' eigenlijk niet de juiste term is omdat het verkeerde associaties oproept. Met lekker naakt in een tuin in Zuid Frankrijk kunnen zitten, zonder dat iemand het ziet, inderdaad. Enfin, lees het stuk zelf.