WriteNow!-column: Gefeliciteerd, u gaat door voor de roman

Hij is er weer, de WriteNow!-column! Je vindt hem op de site van WriteNow!.

Het valt me op dat jonge schrijvers vaak van roman-schrijven dromen, maar ondertussen korte verhalen schrijven. Het korte verhaal is dan het opstapje naar het grote verhaal. Gek eigenlijk, want een roman is een heel andere tak van sport.

Ik heb gehoord dat Maartje Wortel, winnaar van Write Now! 2007, ook met dat verschil worstelde. Met haar verhalenbundel Dit is jouw huis kreeg ze veel aandacht, mede omdat ze er de Anton Wachterprijs voor het beste literaire debuut mee won. Voor haar tweede boek, Half mens, was iedereen veel strenger: het was immers haar tweede boek. Onterecht, vond Maartje, want het was pas haar eerste roman.

Toch worden korte verhalen en romans in elkaars verlengde gezet. Hoeveel verhalenwedstrijden zijn er wel niet, waarbij de winnaar een roman mag uitgeven? Bij Write Now! win je gelukkig gewoon een MacBook, dat is onpartijdig. En boekenbonnen, daar mag je helemaal zelf van weten wat je ervoor koopt.

Goed, punt gemaakt, een kort verhaal is geen korte roman. Maar wat is een kort verhaal dan wel? Er zijn schrijvers die het aan elkaar schrijven, kortverhaal, om zo nog duidelijker aan te geven dat het hier niet om een korte roman gaat. Er zijn ook schrijvers die het een zkv noemen (zeer kort verhaal, tot ongeveer 220 woorden) of espressofictie (25 tot 60 woorden, probeer dat maar eens). Je moet er van houden.

De fijnste manier om naar een kort verhaal te kijken is de metafoor die Ton Rozeman gebruikt in zijn boek Korte verhalen schrijven. Dat boek heb ik puur voor die metafoor gekocht (die ik eigenlijk al in de boekhandel ontdekte). In de rest van het boek werkt hij de metafoor nog verder uit, maar dat heb ik nog niet gelezen. De metafoor die hij gebruikt is de metafoor van de foto, met het fotografiecliché 'een foto zegt meer dan duizend woorden.'

Zoals een foto meer zegt dan duizend woorden, zo zegt een verhaal van 1000 woorden ook meer dan duizend woorden. Een goed kort verhaal suggereert meer dan het vertelt. Je krijgt bij een kort verhaal het gevoel dat je even een inkijkje krijgt in een veel grotere wereld, die je net als het interessant begint te worden weer verlaat. (Spannend!)

Een roman is totaal anders. Een roman is meer een web van verhaallijnen die door elkaar draaien, losser en vaster, maar aan het eind (meestal) weer bij elkaar komen. In een roman heb je de tijd om een personage volledig uit te werken, of in ieder geval meer dan in een verhaal. Een kort verhaal heeft geen epische voorgeschiedenis nodig.

Natuurlijk zijn dit regeltjes die je vooral weer moet vergeten als je gaat schrijven. Maar gooi ze niet volledig weg, hou ze in je achterhoofd. Want iets maakt jouw tekst een tekst, en dat is dat je tekst op andere teksten lijkt. Dan is het goed om te weten hoe die andere teksten er uit zien. Succes.