WriteNow!-column: Origineel ben je toch wel

Zoals jullie misschien wel weten heb ik vorig jaar de Nijmeegse voorronde van de schrijfwedstrijd WriteNow! gewonnen. En daarom hebben ze me nu gevraagd om, bij wijze van PR-stunt, een serie columns te schrijven voor hun website. De eerste staat online en is hier te lezen. Daar zijn natuurlijk ook de columns van de anderen te lezen.


De originaliteit van de tekst, daar beoordeelt de jury van Write Now! de inzendingen op. 'Een tekst is origineel als het thema origineel is,' staat er onder het reglement te lezen. Dat is een mooie uitspraak, maar het legt niet uit wat originaliteit nou eigenlijk is. Hoe doe je dat, origineel schrijven?

Laten we een poging doen. Om een origineel thema te pakken te krijgen, zou je je eigenlijk in de bibliotheek moeten opsluiten. Daar lees je alle boeken die er ooit geschreven zijn en van elk boek schrijf je het thema op. Na vele jaren studeren hoef je alleen nog maar een thema te verzinnen dat nog nooit gebruikt is en zie daar: je hebt een origineel thema.

Helaas is dit geen haalbaar plan. Er zijn in de wereld zo verschrikkelijk veel verhalen geschreven, die kan je nooit allemaal lezen. En dat hoeft ook niet: na een maand lezen in de bibliotheek zal je opvallen dat veel boeken hetzelfde thema hebben. Waar is de originaliteit gebleven?

Er zijn twee betekenissen van originaliteit. Veel mensen zien in originaliteit iets wat nog niet eerder is gedaan. Het moet vernieuwend zijn, anders heb je er niets aan, dan hadden we net zo goed een oud boek kunnen lezen. Maar originaliteit betekent meer dan dat. Origineel heeft met 'origine' te maken, met oorsprong. Een originele tekst vindt zijn oorsprong in een schrijver. Het betekent dus gewoon dat een tekst die jij schrijft, origineel is. Je hoeft daar niet heel moeilijk voor te doen, je moet gewoon iets schrijven. Als dat lijkt op iets wat iemand anders al heeft geschreven maakt dat niet uit.

Ik ga zelfs een stapje verder: je bent zelfs origineel als je af en toe iets van een ander steelt. Citeer een auteur die je mooi vindt, laat een van je personages een tekst uit een mooi liedje zingen of hergebruik de opbouw van je favoriete verhaal gewoon. Het is namelijk onmogelijk om onorigineel te schrijven. Zo liet schrijfdocent Kenneth Goldsmith zijn studenten een verhaal schrijven met zo veel mogelijk stukken tekst van anderen. Het was verbazingwekkend om te zien hoe anders elke tekst was geworden: elke student had nog steeds een eigen stijl. Probeer het zelf maar.

De schrijver die jij bent, is de combinatie van alle teksten die je hebt gelezen, alle muziek die je hebt geluisterd en alle beelden die je hebt gezien. Jij bent degene die dat liedje zo mooi vindt dat je het gebruikt in je tekst, jij vindt die ene opbouw nou eenmaal een goede opbouw. Dus stop met krampachtig zoeken naar een origineel onderwerp en begin met schrijven. Maak er gewoon een mooi verhaal van, dat werkt veel beter.