Bestand opslaan

'Alles is anders,' roepen Windows- of Mac-gebruikers als ze eens achter een computer van de andere kant zitten. Alles vind ik veel, maar er zit inderdaad wel veel verschil tussen Mac en Windows, hoewel de basis hetzelfde is. Maar mensen zien die basis niet. 'Ja, maar dat is gewoon hoe een computer werkt.'

Maar er zit meer verschil tussen Windows en Mac in het Nederlands dan in het Engels. In het Engels staan er in beide menubalken ongeveer dezelfde teksten. Neem bijvoorbeeld de menubalken van de programma's Notepad en TextEdit. Zoek de verschillen:

Het verschil zit alleen in 'view' en 'window'. Waarschijnlijk heeft het ermee te maken dat Mac de menubalk altijd bovenin het scherm heeft staan, terwijl de menubalk op Windows in het venster zelf zit. Wie in het venster zelf zit heeft het eerder over een 'view' van dat venster. Wie bovenin het scherm zit, moet juist verwijzen naar het venster dat eronder staat.

Tot zo ver logisch, maar wat gebeurde er toen beide systemen naar Nederland kwamen? De vertaalteams hebben de Engelse termen allebei totaal anders vertaald. Was toen de vermeende rivaliteit al in opkomst?

'File' is zowel te vertalen als 'bestand' en als 'archief'. 'Edit' kan 'wijzig' en 'bewerken' worden. 'Format' is in beide versies wel 'opmaak' geworden. 'Window' wordt 'Venster' en 'View' wordt 'Beeld', maar dat was al zo. 'Help' is in beide talen hetzelfde. Als je in Windows op 'Bestand' drukt, kan je kiezen voor 'Opslaan' (vertaling van 'Save'). Op Mac heet dat 'Bewaar' (ook een vertaling van 'Save').

Maar er is nog iets anders waarin de vertalers hebben kunnen variëren. Een Engels commando als 'Slab Dog' kan je in het Nederlands vertalen als 'Sla hond' of 'Hond slaan'. In het eerste geval spreek je de computer recht aan, in het andere geval benoem je de actie. In het Engels is 'Slab Dog' ambigu en zijn beide lezingen mogelijk.

En daar hebben de vertalers dus weer gebruik van gemaakt. Op Windows heeft men gekozen voor het benoemen van de actie, terwijl je in Mac meer je computer zelf lijkt aan te spreken. Het Engelse 'Show Menu Bar' is op Windows vertaald als 'Menubalk weergeven' en op Mac vertaald als 'Toon menubalk'.

Zo staan Mac en Windows dus in het Nederlands verder van elkaar dan in het Engels. Komt dat omdat de Nederlandse vertaalteams graag andere termen gebruikten dan die van het andere OS? Of hebben de vertalers van Windows net iets minder goed begrepen dat de grafische interface voor gebruikersgemak zorgt, zodat je de computer directer aanspreekt? We zullen het nooit weten.