Gisteravond was ik bij De opmars van het getekende verhaal en daar had ik op een gegeven moment een geheel ongerelateerd gesprek over getallen. Ik geloof dat het begon bij het Wifi-wachtwoord van Theater VIER (‘oppidum 15’) en hoe moeilijk ik het vond om uit te vinden dat 15 niet in de tafel van 4 zit. (Hoofdrekenen is nooit mijn sterkste punt geweest.) Laurens begon de naam van zijn buurman om te rekenen naar getallen op basis van de positie van de letters in het alfabet. Daarna rekende ik de woorden in de titel van de avond om naar getallen volgens mijn systeem en liet ik Laurens een tijdje raden waar het systeem over ging. Deze blogpost komt voort uit de belofte dat ik het systeem zou uitleggen.

Voor wie ook wil puzzelen zijn hier de woorden en de cijfers. ‘De opmars van het getekende verhaal’ bestaat uit:

• De - 1
• opmars - 9346
• van - 52
• het - 1
• getekende - 81721
• verhaal - 540

Ja, heb je hem? Het is vooral zo mysterieus omdat zowel ‘de’ als ‘het’ allebei 1 zijn, terwijl ‘van’ opeens 52 is. Magisch, nietwaar?

Om het maar meteen een naam te geven: het is mijn eigen Nederlandse vertaling van het Mnemonic Major System. Dat is een systeem om nummers te onthouden door ze om te rekenen naar woorden. Woorden en beelden zijn nu eenmaal makkelijker te onthouden dan een rijtje getallen. En het is leuker. Ik heb één telefoonnummer dat ik onthou aan de hand van het beeld dat die vriend samen met Poetin en de Dalai Lama over gas zit te onderhandelen. Dat telefoonnummer vergeet ik nooit meer.

De basis is simpel: je kijkt naar de medeklinkers uit het woord en zet die om naar cijfers. In ‘opmars’ hou je ‘pmrs’ over, en dat is 9346. Ik zal zo een lijstje geven van welke klank welk cijfer is.

Het omrekenen gaat dus op basis van klanken, niet op basis van letters. Een C is een S of een K, afhankelijk van het woord waar het in zit. Je moet er een beetje je eigen regeltjes mee maken (zit er een G-klank in ‘schreeuw’?) maar over het algemeen hoeft het niet moeilijk te zijn. Ikzelf behandel dubbele letters (‘bb’, ‘tt’) als één getal. Dus ‘ABBA’ is gewoon 9, want ik hoor maar één B, en voor 99 moet ik op zoek naar iets als ‘baby’ of ‘boob’.

Ik zei: je kijkt naar de medeklinkers, maar de J, de H en de W doen niet mee. Dat zijn namelijk een soort halve medeklinkers: als je ze aan het eind van een woord zet vallen ze meestal weg in een soort klinker. En het geeft je wat ruimte om te spelen bij het verzinnen van woorden. Als je iets met kaartspellen wil onthouden zou je ze nog voor de heer, vrouw en boer kunnen gebruiken.

Dit betekent ook dat sommige woorden geen getal hebben. ‘Ei’, ‘ja’ en ‘haai’ zijn allemaal niets. Let op: geen 0, maar niets. ‘aal’, ‘lui’, ‘alle’, die zijn 0, want daar zit een L in. Dit is vooral van belang bij telefoonnummers, want een 0 extra is een ander persoon aan de lijn.

Hier is het lijstje van klanken en cijfers dat ik voor het Nederlands bedacht heb, plus een kleine uitleg.

• 1) t/d, want zowel de ’t’ als de ‘d’ hebben een staande streep.
• 2) n, want die heeft twee pootjes.
• 3) m, want die heeft drie pootjes.
• 4) r, want ‘vieR’.
• 5) f/v, want ze zitten allebei in ‘VijF’.
• 6) s/z, want ze zitten allebei in ’ZeS’.
• 7) k, want er zitten twee 7’s in de K, als je vaag kijkt.
• 8) g/ch, want ‘aCHt’.
• 9) p/b, want je moet iets. Bovendien lijkt de 9 wel een beetje op een p of b op z’n kop in spiegelbeeld.
• 0) l, want ‘nuL’.

Nogmaals: het gaat om klank. De C is een 6 of een 7, afhankelijk van hoe hij in het woord klinkt. De Q is vrijwel altijd een 7. Ik had de ‘g’ van Google vroeger onder de 7, want het is een stemhebbende K, maar omdat de Nederlandse G ook weer niet héél vaak voorkomt heb ik ‘m tegenwoordig als 8.

Het lijstje moet je even uit je hoofd leren, maar daarna kan je elk woord omrekenen naar een getal en elk getal omrekenen naar een woord. Het is best leuk om te doen, al is het soms even zoeken naar het juiste woord. Als het verhaaltje bij het telefoonnummer eenmaal plakt raak je het nooit meer kwijt, maar ik moet toegeven: ik heb pas voor een stuk of vijf telefoonnummers de moeite genomen er een verhaal van te maken.